Weißwurst, ziemniaki i piwo – tak często inne nacje postrzegają niemiecką kuchnię. Jest w tym nieco prawdy, co ma związek z wieloletnią historią tłustej i mącznej diety naszych zachodnich sąsiadów. To jednak nie wszystko, co może zaoferować miłośnikom kulinarnych podróży! Poznaj najpopularniejsze dania kuchni niemieckiej oraz ich historię.
Dawna kuchnia niemiecka – jak Niemcy jedli dawniej?
Znikome wpływy sąsiednich kuchni i słabszy rozwój przemysłu spowodował, że w średniowieczu bazowano głównie na lokalnych produktach. Na ziemiach niemieckich trudno było o wyszukane składniki, co miało związek z ukształtowaniem terenu, produkcją pszenicy i jęczmienia, oraz znikomego wykorzystywania mięs. Dlatego dawniej w Niemczech dominował chleb oraz nabiał. Hodowla bydła, owiec i kóz sprzyjała powszechności produktów mlecznych.
Z czasem na skutek rozwoju międzynarodowego i większego zainteresowania kuchnią sąsiadów do Niemiec dotarły egzotyczne przyprawy, owoce, warzywa i zainteresowanie mięsem. Poza tym kryzys gospodarczy w XVIII wieku sprawił, że na pozycję lidera wśród podstawowych składników wysunęły się ziemniaki. Chleb przestał odgrywać kluczową rolę, natomiast ziemniaki w różnych formach do dziś są dominującym składnikiem wielu potraw niemieckich.
Kuchnia niemiecka a różnorodność regionalna
To naturalne, że w Niemczech nie spożywa się tych samych dań w każdym regionie. Ma na to wpływ odmienne ukształtowanie terenu i klimat, a także dostęp do wód międzynarodowych. Dlatego w landzie Mecklenburg-Vorpommern (Meklemburgia Pomorze-Przednie) większą popularnością cieszą się ryby np. Braden Maischull, czy pieczone owoce. Chętnie też sięga się po dziczyznę ze względu na sporą ilość lasów.
Zupełnie inaczej jest w landzie Baden-Württemberg (Badenia-Wirtenbergia). Tutaj nie sposób nie zauważyć wpływów sąsiedniej Francji, a zwłaszcza Alzacji. Dlatego w tym regionie chętniej sięga się po Weisswurste (biała kiełbasa), Käsespätzle (kluseczki z serem), czy Apfelstrudel (strudel jabłkowy).
Mięsa i wędliny najchętniej jedzone w Niemczech
Zgodnie z powszechną opinią Niemcy bardzo chętnie sięgają po wieprzowinę, którą przyrządzają w najróżniejszej postaci. To najpopularniejszy rodzaj mięsa spożywany po zachodniej stronie Odry. Oprócz tego oczywiście liczy się wołowina, drób, ryby czy dziczyzna. Jeśli mowa o potrawach mięsnych, najważniejsze z nich to Schweinebraten (pieczeń wieprzowa), Rouladen (zrazy wieprzowe) i Kassler (wędzona wieprzowina z ziemniakami i kapustą kiszoną). Równie chętnie przyrządzana jest golonka wieprzowa.
Oprócz tego Niemcy wyspecjalizowali się w produkcji kiełbas, których jest ok. 1500 rodzajów! Różnią się od siebie nie tylko przyprawami czy kompozycją ziół, ale też dodatkami w postaci boczku czy tradycyjnych ziemniaków. Najważniejsze gatunki kiełbas niemieckich to Bratwurst, Bruhwurst (w tym Weisswurst, frankfurterki i Wiener), Rohwurst oraz Kochwurst.
Warzywa, zboża i dodatki do klasycznych dań niemieckich
Mimo upodobania mięsa i ziemniaków Niemcy coraz chętniej sięgają po warzywa. Świadomość wpływu tłustego jedzenia na zdrowie sprzyja dodawaniu do potraw większej ilości warzyw. Niemal w całych Niemczech ogromna rolę odgrywa kiszona kapusta – nasi zachodni sąsiedzi sięgają po nią nie tylko do porannych kanapek, ale też w daniach typu eintopf, czyli jednogarnkowych. Poza tym bardzo duże znaczenie ma spożycie marchwi, szparagów, kalafiora czy brokułów.
Ogromne znaczenie w kuchni niemieckiej zawsze miały zboża oraz ziemniaki. Upodobanie do produktów pszenicznych i potraw ziemniaczanych nie minęło z czasem. Widać to w tradycyjnych potrawach niemieckich, takich jak bawarska sałatka ziemniaczana (Kartoffelsalat), knedle (Knödel) czy kluski z mąki żytniej i jajek (Schupfnudel). Często makarony, kluski czy przyrządzane na różne sposoby ziemniaki są okraszone boczkiem lub tłuszczem.
Całość uzupełniają przyprawy oraz dodatki serwowane do potraw czy kiełbas i wędlin. Niezmienne króluje śmietana, chrzan, czy musztarda – bez nich niemiecka kuchnia nie może się obejść. Poza tym swoje stałe miejsce mają liść laurowy, tymianek, pieprz czarny, natka pietruszki, szczypiorek i kminek.
Desery kuchni niemieckiej
Mówiąc o najważniejszych kierunkach w kuchni niemieckiej, koniecznie trzeba wspomnieć o pysznych deserach. Niektóre z nich przygotowuje się na co dzień, inne serwowane są głównie w święta. Najważniejsze z nich to:
Apfelstrudel (strudel jabłkowy). To popularny niemiecki deser, który składa się z cienkiego ciasta filo (cienkie, niedrożdżowe ciasto), nadziewanego jabłkami, cynamonem, cukrem i migdałami. Podaje się go z lodami lub bitą śmietaną.
Schwarzwälder Kirschtorte. To słynne niemieckie ciasto, które składa się z biszkoptowego spodu, wiśniowej konfitury, bitej śmietany i kawałków czekolady.
Rote Grütze. To deser oparty na owocach, zwłaszcza na malinach, porzeczkach i truskawkach, gotowanych wraz z cukrem i skrobią ziemniaczaną. Podaje się go na zimno, często z bitą śmietaną lub sosem waniliowym.
Lebkuchen. To tradycyjne niemieckie pierniki, które są często spożywane podczas świąt Bożego Narodzenia. Są one słodkie, korzenne i często pokryte lukrem.
Pflaumenkuchen. Placek śliwkowy to popularny deser w Niemczech, który jest przygotowywany ze śliwkami na wierzchu i cienkim ciastem spodnim.
Marzipan. Marcepan to słodki deser, który jest w Niemczech bardzo popularny, szczególnie podczas świąt Bożego Narodzenia. Jest to masa migdałowa, którą można formować w różne kształty i dekorować.
Najpopularniejsze napoje w Niemczech
Nikogo nie zaskoczy fakt, że Niemcy bardzo chętnie piją piwo. Ma to uzasadnienie w ich świetnych umiejętnościach warzenia tego złocistego (i nie tylko) trunku. Poza typowym spożyciem piwo wykorzystywane jest również jako element potrzebny do przygotowywania dań, zwłaszcza mięsnych. Jeśli mowa o innych alkoholach niemiecka kuchnia chętnie bazuje na winie również tym musującym. Do najlepszych gatunków zaliczają się reńskie, frankońskie i mozelskie.
Oczywiście nasi sąsiedzi nie upodobali sobie jedynie trunków alkoholowych. Gustują w herbacie również miętowej czy zaparzanych ziołach. Bardzo chętnie sięgają też po kawę, jednak nie gustują w bardzo mocnych espresso.
Jak widać, kuchnia niemiecka jest bardzo zróżnicowana, mimo że bazuje na produktach mięsnych, ziemniakach i mące. Warto spróbować popularnych dań niemieckich będąc u zachodnich sąsiadów lub przygotować kilka potraw w domowym zaciszu!